به گزارش قدس آنلاین، در ایام کریسمس و با نزدیک شدن به سال نوی میلادی، کمی که در کوچه و خیابانهای شهر بچرخیم، خواهیم دید که بسیاری از مغازهها تم کریسمس به خود گرفتند و حتی برخی آتلیهها برای کریسمس دکور اختصاصی طراحی کردهاند. در خانه برخی ایرانیهای غیرمسیحی نیز درخت کاج تزئین شده و عروسک بابانوئل، که با قیمتهای گزافی خریداری شده، دیده میشود. مراسمی که به فرهنگ و دین ما ارتباطی ندارد، به راحتی جای خودش را میان مردم باز کرده و رفتهرفته حتی از آیینها و رسوم سنتی خودمان نیز برای نسل جدید جذابتر میشود.
در این رابطه با دکتر جعفر شاهرخی، جامعه شناس و مدرس دانشگاه گفتوگو کردیم.
شاهرخی در ابتدا با اشاره به اینکه گرایش به فرهنگ غرب به ایران یا کشور خاصی منحصر نیست، بیان کرد: ما از فرهنگ اسلامی ایرانی خودمان که پاسخگوی نیازهای مادی و معنوی انسان است غافل شدیم. ریشه اصلی این مشکل به درک نشدن جوانان و نیاز آنها برمیگردد. ما بسیاری از سوالات نسل جدید را در حوزههای فرهنگی، اجتماعی و... بیپاسخ گذاشتیم. درک نادرست و نااگاهی جوانان از دین و سنتهای غنی و بیتوجهی ما به گذشته فرهنگیمان یکی از دلایلی است که موجب میشود نسل جدید به سمت مناسک بیگانه گرایش پیدا کند.
وی افزود: جوان به دنبال شخصیت سازی بر مبنای فرهنگی است که برای او جذابتی داشته باشد، باید از خودمان بپرسیم که چقدر برای این فرهنگ سازی تلاش کردیم؟ چقدر توانستیم فرهنگ ناب خودمان را به جوانان منتقل کنیم؟ ما نیاز جوانان در مسائل مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و .. را اغنا نکرده و در شناسایی و درک صحیح این گروه حساس کمکاری کردیم. این بیتوجهی موجب شده تا فرهنگ و مرسومات غربی به راحتی بتوانند در زندگی روزمره جوانان نفوذ کنند.
شاهرخی با اشاره به گروهی که برگزاری کریسمس را تجدد میدانند گفت: به عقیده بنده این مساله اعتقاد و باور این گروه نیست، بلکه به نوعی اعتراض آنهاست. این افراد در طول زندگی خود در مراسمهای مختلف دینی و ملی ظهور و بروز دارند و نمیتوان گفت به طور کامل از فرهنگ ما جدا هستند، چراکه به نظرم هنوز هم به اعتقادات ایرانی-اسلامی خود به صورت ریشهای پایبند هستند. نسل جدید انتظار و توقعاتی از مسوولان، خانواده و نظام اجتماعی دارند و به دنبال ابراز هویت در جامعه هستند. در کنار تمام کمکاریهای ما به خصوص در بحث فرهنگی، فعالیتهای فرهنگی پیشرفته و آثار هنری قدرتمند غرب را شاهد هستیم و این نشان میدهد که ما از تبلیغات گسترده آنها در بحث هنر و پرداختن به هیجانات جوانان عقب ماندیم. در آن طرف شاهد تولیداتی قوی هستیم که فرهنگ غربی را ترویج میکند و از این طرف متولیان فرهنگی ما هیچ برنامه ریزی و فعالیت علمی و کارشناسی شدهای ندارند و تنها به طی کردن یک مسیر چند خطی بسنده میکنند. ما نتوانستیم نیازهای نسل جدید را در بستر فرهنگ خودمان برطرف کنیم و به همین خاطر انها ناگزیر به سمت فرهنگ غربی تمایل پیدا کردهاند.
این جامعه شناس در خصوص اقبال کودکان به المانهای کریسمس و غفلت از نمادهای ایرانی گفت: اگر نسل جدید ما با بابانوئل آشناتر از حاجی فیروز است، باز هم به کمکاریهای ما برمیگردد. ما مناسبتها و رسومات خود را جذاب معرفی نمیکنیم، مناسک سنتی خود را برای نسل جدید بازتولید و بازآفرینی نمیکنیم و تمرکز و تحقیقاتی روی آن انجام نمیدهیم. آنچه که در حال حاضر میبینید حاصل زرق و برقی است که غربیها برای المانهای خود استفاده کردهاند و ما در المانهای ایرانی خود کمتر شاهد آن هستیم.
وی در پایان افزود: باید بپذیریم که در حوزه فرهنگ و توجه به سنتها ایرانی خود کمکاری داشتهایم. اما با این وجود هیچوقت برای شروع دیر نیست. امیدواریم مسوولان فرهنگی این زنگ خطر را بشنوند و برای اشنایی بیشتر نسل جدید با فرهنگ ایرانی برنامه ریزی کنند.
خبرنگار: محدثه مودی
نظر شما